The Ethnobotany in Albania - a transition from folk knowledge to cultural popular studies (1946-1991)
Visualizações: 197DOI:
https://doi.org/10.15451/ec2025-05-14.22-1-13Keywords:
ethnobiology of socialism, popular culture studies, phyto-folkloric names, popular medicine.Abstract
Albania can be considered a country rich in biocultural diversity as a reflection of his high biologic diversity alternated with a rich ethnocultural history. This paper is a historical review of ethnobotanical data on wild and cultivated plants, including the uses and values of medicinal plants, collected through a bibliographic search of various sources written and published in the second phase of ethnobiology (1950 - 1991) (corresponding to the period of the socialist state). The second phase (1950-1991), namely as "the autochthonous ethnobiology of socialism" was developed during the time of communism in the history of Albania and corresponds to the emic and systemic phase. The studies of this period were dominated by the studies of traditional culture and folklore, ethnic culture, popular culture, which is often translated into English as "popular culture studies", taken to mean the totality of ideas, perspectives, attitudes, images and social organization. This review aims to explore how ethnobotanical knowledge was collected, created, and used during the socialist period, not intending to be an exhaustive review of all the materials on this subject.
Downloads
References
Abazi E, Doja A (2016) From the communist point of view: Cultural hegemony and folkloric manipulation in Albanian studies under socialism. Communist and Post-Communist Studies 49(2): 163–178. https://www.jstor.org/stable/48610425 DOI: https://doi.org/10.1016/j.postcomstud.2016.04.002
Albuquerque UP, do Nascimento ALB, Neto EMFL, Santoro FR., Soldati G.T, de Moura JMB, Jacob MCM, de Medeiros PM, Gonçalves PHS, da Silva RF, Ferreira Junior WS (2022) Brief introduction to evolutionary ethnobiology. 1st Edition, NUPEEA, Recife, PE, Brazil.
Albuquerque UP, Ferreira Junior WS (2017). What do we study in evolutionary ethnobiology? Defining the theoretical basis for a research program. Evolutionary Biology 44: 206-215. DOI: https://doi.org/10.1007/s11692-016-9398-z
Albuquerque UP, Medeiros P (2013) What is evolutionary ethnobiology? Ethnobiology and Conservation 2:6. DOI: https://doi.org/10.15451/ec2013-8-2.6-1-04
Bajrami A (2019) Cultural selection and human food preferences. Bollettino Della Società Italiana Di Biologia Sperimentale https://doi.org/10.4081/jbr.2019.7641 DOI: https://doi.org/10.4081/jbr.2019.7641
Bajrami A, Qirjo M (2019) Roli i të mësuarit në konstruksionin e nishit dhe dijeve tradicionale ekologjike. Buletini i Shkencave të Natyrës 27: 94-102.
Bajrami A, Sokoli E, Qirjo M (2019) Që prej Darvinit: Nga mendja tek kuptimi evolucionar i kulturës. Buletini i Shkencave të Natyrës 27: 281-293.
Bajrami A (2022a) From nature to man: Environmental anthropology in the Anthropocene. Journal of Biological Research https://doi.org/10.4081/jbr.2022.10377 DOI: https://doi.org/10.4081/jbr.2022.10377
Bajrami A (2022b). Current status of ethnobotany in Albania. European Journal of Medicine and Natural Sciences 6(1): 9-17. DOI: https://doi.org/10.26417/k7re4h37
Bajrami A, Miri F, Rexhepi B (2022) Problemet e mbijetesës: Paleoetnobotanika e paraardhësve tanë. Buletini i Shkencave të Natyrës 32: 137-147.
Bajrami A, Mesiti A, Mahmutaj E, Hoda P (2023) The New Normal: Ethnobiology of cities and urban ecological knowledge. Journal of Natural Sciences 34: 139-148.
Bajrami A, Saraçi A, Rexhepi B, Damo R (2024) Phase 5: Status of ethnobiology and study perspectives in Albania. Oral presentation at the XX International Botanical Congress IBC 2024, Madrid, Spain.
Bardhi F (Blanchum, F.) (1635) Dictionarium Latino Epiroticum – Cum nonnullis usitatiorbus loquendi formulis. Romæ.
Bianco VV, Damo R, Roshanji N, Mero G (2001) Piante spontanee della flora albanese utilizzabili come ortaggi e piante da condimenti. Università degli studi di Bari, Bari, Italia.
Clement D (1998) The historical foundations of ethnobiology. Journal of Ethnobiology 18: 161-187.
Cozzi E (1909) Malattie Morte Funerali nelle Montagne d'Albania. Anthropos Vienna 4: 903-918.
Cozzi E (1914) Credenze e superstizioni nelle montagne dell'Albania. Anthropos Vienna 9: 449-476.
D’Ambrosio U (2014) Theoretical reflections on ethnobiology in the third millennium. Contributions to science 10:49-64.
Da Lecce FM (1702) Dittionario Italiano – Albanese.
Damo R, Icka P (2010) Etnobotanika domosdoshmëri për ruajtjen e diversitetit biokulturor. Buletini Shkencor (Seria e shkencave të zbatuara), Universiteti “Fan. S. Noli”, Korçë, 20: 47-64.
Damo R, Icka P, Damo P (2011) Portulaca oleracea bar i keq me potencial ushqyes të lartë. Buletini Shkencor (Seria e shkencave të zbatuara), Universiteti “Fan S. Noli”, Korçë, 22: 31 – 52.
Damo R, Icka P, Nasto Th (2010) Studime etnobotanike sot, nesër shumë vonë. Simpozium Ndërkombëtar: Biodiversiteti - Ruajtja dhe përdorimi i qëndrueshëm i tij faktorë për zhvillimin e qëndrueshëm rural, Tiranë. Proccedings Book 181 – 187.
Damo R, Icka R, Ismaili M (2012) Biocultural diversity in Albania, Macedonia and Kosovo. SEEU Review, 8(2): 100-109. DOI: https://doi.org/10.2478/v10306-012-0015-4
Dema B (2015) Fjalor i shtjelluem i gjuhës shqipe – Mjeki. Vëllimi I. SKK, Tiranë.
Dema B (2017) Fjalor i shtjelluem i gjuhës shqipe – Bimë e frymorë (Flora e fauna). Vëllimi II. ISKK, Tiranë.
Demiri M (1958) Material nga mjekësia popullore. Buletini i Universitetit Shtetëror të Tiranës, Seria Shkencat Natyrore 2: 150-152.
Demiri M (1979) Bimët e egra të dobishme e të dëmshme të vendit tonë. Shtëpia e propagandës bujqësore, Tiranë, Shqipëri.
Dinga L, Topuzi L, Onuzi A, Kongjika S (2001) Plants in the Albanian culture. In: Ricciardi L, Myrta A, De Castro F. (ed.). Options Mediterraneennes: Serie A. Seminaires Mediterraneens (CIHEAM), 47: 183-196.
Dizdari R, Ndoja H (1975) Të dhëna nga mjekësia popullore e Shqipërisë së Veriut. Botim i Drejtorisë së Arsimit Shëndetësor, Tiranë, Shqipëri.
Dizdari R (1973) Pjesë nga historiku i mjekësisë popullore në Shqipërinë e Veriut. Kumtari i Muzeut Popullor të Shkodrës. Muzeu Popullor i Shkodrës, 81-90.
Doda BE, Nopcsa F (2007) Albanisches Bauernleben in oberen Rekatal dei Dibra (Makedonien). LIT, Vienna.
Durham E (1909) High Albania. Phoenix Press, London.
Durham E (1928) Some tribal origins, laws and customs of the Balkans: illustrated by the author. George Allen & Unwin, Ltd., London.
Goda P, Sima Z, Durrësi S, Rizo P (1975) Çajrat Mjekësore: species [Medicinal Teas: Species]. Shtëpia botuese “8 Nëntori”, Tirana, Shqipëri. (in Albanian).
Goda P, Sima Z, Demiri M (1972) Vademekum i bimëve mjekësore: përshkrimi botanik, grumbullimi, përbërja kimike, përdorimi terapeutik. Shtëpia Botuese e Librit Politik, Tiranë, Shqipëri.
Goda P, Xhillari V, Skënderi G (1977) Shëndeti mbrohet edhe me bimë. Shtypshkronja “Mihal. Duri”, Tiranë, Shqipëri.
González-Tejero MR, Casares-Porcel M, Sánchez-Rojas CP, Ramiro-Gutiérrez JM, Molero-Mesa J, Pieroni A, Giusti ME, Censorii E, De Pasquale C, Della A, Paraskeva-Hadijchambi D, Hadjichambis A, Houman Z, El-Demerdas M, El-Zayat M, Hmamouchi M, El Johrig S (2008). Medicinal plants in the Mediterranean area: Synthesis of the results of the project Rubia. Journal of Ethnopharmacology 116: 341–357. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jep.2007.11.045
Hadjichambis ACH, Paraskeva-Hadjichambi D, Della A, Elena GM, De Pasquale C, Lenzarini C, Censori E, Reyes Gonzales-Tejero M, Patricia Sanchez-Rojas C, Ramiro-Gutierrez JM, Skoula, M, Johnson Ch, Sarpaki A, Hmamouchi M, Jorhi S, El-Demerdash M, El-Zayat M, Pieroni A (2008) Wild and semi-domesticated food plant consumption in seven circum-Mediterranean areas. International Journal of Food Sciences and Nutrition 59:5: 383-414. DOI: https://doi.org/10.1080/09637480701566495
Hidayati S, Franco FM, Bussmann RW (2015) Ready for phase 5 - current status of ethnobiology in Southeast Asia. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 11:17. DOI: https://doi.org/10.1186/s13002-015-0005-7
Hunn E (2007) Ethnobiology in four phases. Journal of Ethnobiology 27(1): 1–10. DOI: https://doi.org/10.2993/0278-0771(2007)27[1:EIFP]2.0.CO;2
Icka P, Damo R. (2018) Horseradish (Armoracia rusticana) and wheat of Qabesë (Trigonella foenum-graecum) two undervaluated local varieties. Journal of Agriculture and Animal Production Science for Rural Development. VIII: 17-24.
Icka P, Halilaj H, Bajrami A, Damo R. (2019) Ethnobotanical review of herbal tea plants in Albania and Kosovo. Oral presentation at the World Conference on Sustainable Life Sciences (WOCOLS 2019, Budapest, Hungary.
Joti Dh, Dhroso Q (1973) Perimet në Mjekësinë Popullore. Shtëpia e Propagandës Bujqësore, Tiranë, Shqipëri.
Joti Dh, Dhroso Q (1980) Drufrutorët në Mjekësinë Popullore. Shtëpia e Propagandës Bujqësore, Tiranë, Shqipëri.
Kastrati J, Dizdari R Ndoja H (1976) Të dhëna nga mjekësia popullore e Shqipërisë së Veriut. Universiteti “Luigj Gurakuqi” Shkodër BSH 2 (20): 183-187.
Kokalari P (1976) Punime mbi mjekësinë popullore. Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Mjekësisë, Tiranë, Shqipëri.
Kokalari P, Sima Z (1976) Mjekësia popullore fushë studim për të gjithë punonjësit e shëndetësisë. Shëndetësia popullore 3.
Kokalari P, Sima Z, Koçi M. (1977a). Mjekësia popullore dhe baza e saj materialiste. Buletini i shkencave mjekësore 1: 3-12.
Kokalari P, Thaçi, D, Braho S (1984). Perimet dhe frutat në mjekësinë popullore. Shtëpia Botuese "8 Nëntori, Tiranë, Shqipëri.
Kokalari P, Naçi Th (1987) Apiterapia në mjekësinë popullore. Shtëpia Botuese "8 Nëntori, Tiranë, Shqipëri.
Kokalari P, Sima Z, Xinxo P (1977b) Bimët mjekësore në familje. Drejtoria e Arsimit Shëndetësor, Tiranë, Shqipëri.
Kokalari P, Xinxo P, Sima Z (1980) Bimët mjekësore në familje. Drejtoria e Arsimit Shëndetësor, Tiranë, Shqipëri.
Kostallari A (1969) Mbi shtrirjen e shtresëzimin e së drejtës kanunore në Shqipëri dhe mbi disa çështje që lidhen me studimin e saj e me organizimin e luftës kundër mbeturinave të së vjetrës. In: Disa probleme të studimeve shoqërore. Naim Frashëri, Tirana, Shqipëri.
Lako N (1960) Legjenda lulesh të florës shqiptare. Shtëpia e botimeve Naim Frashëri, Tiranë, Shqipëri.
Lako N (1965) Fjalorth latinisht – shqip i emrave të bimëve të florës shqiptare. Universiteti Shtetëror i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës, Tiranë, Shqipëri.
Minga Gj (2009) Historia e kujdesit shëndetësor dhe mjekësisë Shqiptare. Tiranë, Shqipëri.
Mitrushi I (1952) Emrat shqip të drurëvet e të shkorretet. Buletin për shkencat natyrore 3: 56-75.
Mitrushi I (1955) Drurët dhe shkurret e Shqipërisë. Tiranë, Shqipëri.
Mitrushi I (1953a). Emrat shqip të drurëvet e të shkorretet. Buletin për shkencat natyrore 1: 63-76.
Mitrushi I (1953b) Emrat shqip të drurëvet e të shkorretet. Buletin për shkencat natyrore 2: 75-90.
Ndoja H (1964) Përdorimi i zanit të bletës (popolisut) në mjekësinë popullore. Universiteti “Luigj Gurakuqi” Shkodër, BSH III (4): 397-403.
Ndoja H (1995) Mjekësia popullore, kulturë e lashtë në shërbim të shëndetit (receptura). Apollonia.
Ndoja L (2013) Tjetërsimi i vepres intelektuale gjatë komunzimit në Shqipëri (1944-1990). ISKK, Tiranë, Shqipëri.
Nuri Q, Misiri N (1970) Bleta produktet e saj dhe shëndeti ynë. Shtëpia Botuese "Naim Frashëri", Tiranë, Shqipëri.
Oktrova A (1970) Vlerat ushqyese të perimeve. Instituti i Lartë Shtetëror i Bujqësisë,Tiranë, Shqipëri.
Pacukaj S (2013) The Independence of Albania. Mediterranean Journal of Social Sciences 4, 11. DOI: dx.doi.org/10.5901/mjss. 2013.v4n11p763, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2384667 DOI: https://doi.org/10.5901/mjss.2013.v4n11p763
Papadhopulli G (1968) Toksikologjia e bimëve helmuese. Shtëpia Botonjëse "Naim Frashëri”, Tiranë, Shqipëri.
Papadhopulli G. (1976) Bimët mjekësore të Shqipërisë: grumbullimi, përpunimi, kultivimi. Shtëpia Botuese “8 Nëntori”, Tiranë, Shqipëri.
Papadhopulli G (1987) Bimët mjekësore dhe aromatike të Shqipërisë. Shtëpia Botuese "8 Nëntori”, Tiranë, Shqipëri.
Papajani V, Ibraliu A, Miraçi M, Rustemi A (2014) Ethnobotanical study of medicinal plants traditionally used in Fieri district, Albania. Proceedings of the 8th CMAPSEEC.
Pieroni A, Ibraliu A, Abbasi AM, Papajani V (2014a) An ethnobotanical study among Albanians and Aromanians living in the Rraicë and Mokra areas of Eastern Albania. Genetical Resources and Crop Evolution DOI 10.1007/s10722-014-0174-6. DOI: https://doi.org/10.1007/s10722-014-0174-6
Pieroni A (2008) Local plant resources in the ethnobotany of Theth, a village in the Northern Albanian Alps. Genetical Resources and Crop Evolution 55: 1197–1214. DOI: https://doi.org/10.1007/s10722-008-9320-3
Pieroni A (2013) People and Plants in Lëpushë Traditional Medicine, Local Foods and Post-communism in a Northern Albanian Village. CHAPTER 2.
Pieroni A (2017) Traditional uses of wild food plants, medicinal plants, and domestic remedies in Albanian, Aromanian, and Macedonian villages in South-Eastern Albania. Journal of Herbal Medicine 9: 81–90. DOI: https://doi.org/10.1016/j.hermed.2017.05.001
Pieroni A (2007) People and mountains in Kelmend. Documentation of a field study on traditional knowledge in the northern Albanian Alps. Wageningen University, Wageningen, Netherlands.
Pieroni A (2010) People and plants in Lëpushë. Traditional medicine, local foods and post-communism in a northern Albanian village. In: Pardo de Santayana, M., Pieroni. A., Puri, R., Ethnobotany in the New Europe. People, health and wild plant resources, Berghahn, Oxford, UK. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt9qcqq3.7
Pieroni A, Cianfaglione K et al. (2014b) Resilience at the border: traditional botanical knowledge among Macedonians and Albanians living in Gollobordo, Eastern Albania. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 10, 31. DOI: https://doi.org/10.1186/1746-4269-10-31
Pieroni A, Dibra B, Grishaj Gj, Grishaj I, Maçai SGj (2005) Traditional phytotherapy of the Albanians of Lepushe, Northern Albanian Alps. Fitoterapia 76: 379– 399. DOI: https://doi.org/10.1016/j.fitote.2005.03.015
Pieroni A, Giusti ME, de Pasqual C, Lenzarin C, Censori E, Gonzáles-Tejero MR, Sánchez-Rojas CP et al. (2006). Circum-Mediterranean cultural heritage and medicinal plant uses in traditional animal healthcare: a field survey in eight selected areas within the RUBIA project. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 2:16. DOI: https://doi.org/10.1186/1746-4269-2-16
Pieroni A, Nedelcheva A, Hajdari A et al. (2014c) Local Knowledge on Plants and Domestic Remedies in the Mountain Villages of Peshkopia (Eastern Albania). Journal of Mountain Science 11(1): 180-194. DOI: https://doi.org/10.1007/s11629-013-2651-3
Pieroni A, Quave CL (2014) Wild Food and Medicinal Plants Used in the Mountainous Albanian North, Northeast, and East: A Comparison. In: A. Pieroni, C. L. Quave (eds). Ethnobotany and biocultural diversities in the Balkans. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4939-1492-0
Popa K (1952) Bimët mjekësore të vendit tonë. Shtëpia Botonjëse "Naim Frashëri”, Tiranë, Shqipëri.
Quave CL, Pieroni A (2014) Fermented foods for food security and food sovereignty in the Balkans: A case study of the Gorani people of Northeastern Albania. Journal of Ethnobiology 34. DOI: https://doi.org/10.2993/0278-0771-34.1.28
Quave CL, Pieroni A (2015) A reservoir of ethnobotanical knowledge informs resilient food security and health strategies in the Balkans. Nature Plants 1:14021, DOI: 10.1038/nplants.2014.21. DOI: https://doi.org/10.1038/nplants.2014.21
Quku M (1984) Një fjalorth botanik i Ndre Mjedës. Studime filologjike 3: 155-172.
Rexhepi B, Bajrami A (2021) Current status of functional food and medicinal plants in ethnobotany studies of Asteraceae family among Albanians living in three Balkans countries: An overview of the publications on the field. International Journal of Food Technology and Nutrition 4 (7): 16-26.
Santoro FR, Nascimento ALB, Soldati GT, Ferrera Junior WS, Albuquerque UP (2018) Evolutionary ethnobiology and cultural evolution: opportunities for research and dialogue. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 14, 1 DOI 10.1186/s13002-017-0199-y. DOI: https://doi.org/10.1186/s13002-017-0199-y
Saraçi A, Damo R (2013) Contrastive ethnolinguistic features of Rosa canina phitonyms. Anglisticum Journal (IJLLIS) 2 (3): 133-140. e-ISSN: 1857-1878.
Saraçi A, Damo R (2021a) A historical overview of ethnobotanical data in Albania (1800s-1940s). Ethnobiology and Conservation 10:08, doi:10.15451/ec2020-10-10.08-1-2. DOI: https://doi.org/10.15451/ec2020-10-10.08-1-23
Saraçi A, Damo R (2021b) Diversiteti biokulturor si mundësi e rijetëzimit të njohurive etnobotanike (Diversiteti linguistik në Shqipëri dhe njohuritë tradicionale ekologjike). Konferenca Shkencore – Politikat gjuhësore mbi pakicat kombëtare: arritje dhe perspektiva” 12 Nëntor 2021, Universiteti “Fan S. Noli”, Korçë, Shqipëri
Saraçi A, Damo R (2021c) Semantic reflections of human/animal genitalia in Albanian plant names. Analele Universităţii din Craiova. Seria Ştiinţe Filologice. Lingvistică, (Annals of the University of Craiova. Series Philology. Linguistics). Anul XLIII, Nr. 1-2: 425-445. DOI: https://doi.org/10.52846/aucssflingv.v43i1.34
Saraçi A, Zdruli K (2017) Ethnolinguistic notes over the tradition of naming and usage of the plants in the southeastern part of Albania. Proceedings of the Third International Conference “Education across Borders” Education and Research across Time and Space (Vol. 1100).
Shtepani R (1973) Flora dhe fauna e vendit tonë, mundësitë e përdorimit të tyre për ushqim dhe mjekim për njerëzit dhe kafshët në kushte fushore. Tiranë, Shqipëri.
Sima Z. (1988) Bimët mjekësore. Shkenca dhe Jeta 5: 28-32.
Stillo P, Icka P, Damo R (2018) Armoracia rusticana Gaertn., Mey. & Scherb. A neglected multiuseful species. Buletini i Shkencave të Natyrës 26: 312-322.
Tirta M (2004) Mitologjia ndër shqiptarë. Geer, Tiranë, Shqipëri.
Wolverton S (2013) Ethnobiology 5: Interdisciplinarity in an Era of Rapid Environmental Change. Ethnobiology Letters 4: 21-25. DOI: https://doi.org/10.14237/ebl.4.2013.11
Wyndham FS, Lepofsky D, Tiffany S (2011) Taking stock in ethnobiology: Where do we come from? What are we? Where are we going? Journal of Ethnobiology 31(1): 110–127. DOI: https://doi.org/10.2993/0278-0771-31.1.110
Zojzi Rr (1937a). Rreth "Forsythia europaea Degen et Baldacci" Shqip `Boshter'. Leka, Zoja e Paperlyeme, Shkodër 6: 259-261.
Zojzi Rr (1937b) Rreth rmimeve botanike në Shqipnin e verit. Leka, Zoja e Paperlyeme, Shkodër 6: 261-267
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Anyla Saraçi, Ani Bajrami, Robert Damo
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
This is an open-access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (CC BY). The use, distribution or reproduction in other forums is permitted, provided the original author(s) and the copyright owner(s) are credited and that the original publication in this journal is cited, in accordance with accepted academic practice. No use, distribution or reproduction is permitted which does not comply with these terms.
